daisy_medium

_

daisy_medium
Ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ

 Το έργο αυτό είναι μια Μουσικοχορευτική Παράσταση, που βασίζεται επάνω σε τρεις κύκλους τραγουδιών μου: τον «Διόνυσο», τα «Πικροσάββατα» και το «Ασίκικο Πουλάκη».

Εκεί -και στους τρεις κύκλους- εφήρμοσα έναν νέο, διαφορετικό τρόπο μουσικής γραφής που δημιουργεί ένα νέο μουσικό κλίμα, έναν νέο μουσικό κόσμο, που θα τον χαρακτήριζα «διαχρονικά νεοελληνικό». Μελωδικά εκφράζει την πεμπτουσία της μελωδικής μας παράδοσης, από το Βυζάντιο και τη δημοτική μας μουσική έως χθες, ενώ ταυτόχρονα, ρυθμικά, ταυτίζει τον κόσμο της δημοτικής μουσικής και παράδοσης με κείνον του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού.

Η σύζευξη της δημοτικής με τη λαϊκή μας παράδοση στην παράσταση του έργου εμπλουτίζεται με τα κοστούμια και τον χορό. Εδώ θα πρέπει να πω, ότι θα υπάρξει μια νέα ενδυματολογική αντίληψη, όπου θα κυριαρχήσει το σύγχρονο στοιχείο με αναφορές την παράδοση. Το ίδιο θα γίνει και με τα χορευτικά βήματα και τις φιγούρες. Δηλαδή θα παραπέμπουν κι αυτά στη σύγχρονη αντίληψη για το χορό με πολλές αναφορές στην παράδοση των δημοτικών και των λαϊκών μας χορών.

Μετά από όσα είπα, σκέπτομαι ότι μπορεί να χαρακτηρίσω την Παράσταση ως Σύγχρονη-Παραδοσιακή ταυτόχρονα. Όπου η φαινομενικά παραδοσιακή πλευρά του είναι το αποτέλεσμα δύο νέων μουσικών στοιχείων δικής μου έμπνευσης και τεχνικής.

Έτσι ως προς το μελωδικό υλικό προβαίνω σε μια εκτεταμένη χρήση των καθαρά ελληνικών μουσικών κλιμάκων, όπως είναι οι αρχαιοελληνικοί Τρόποι, οι βυζαντινοί Ήχοι και οι λαϊκοί Δρόμοι. Επάνω σ’ αυτούς τους Τρόπους-Ήχους-Δρόμους στηρίζω το μελωδικό μου υλικό σε μεγάλο ποσοστό στα έργα και των τριών Κύκλων. Επί πλέον προχωρώ και στην εναρμόνισή τους ίσως για πρώτη φορά στον τομέα αυτής της μουσικής μας παράδοσης. Εναρμόνιση με βάση τόσο το Τονικό (Δυτικό) Σύστημα, όσο και το δικό μας, το Τροπικό.

Όσον αφορά το ρυθμικό-χορευτικό μέρος, βασίστηκα σε ένα αυστηρό τριμερές ρυθμικό σχήμα, που αφ’ ενός ανταποκρινόταν στον ποιητικό λόγο και αφ’ ετέρου είχε όλα τα στοιχεία και τις απαιτήσεις ενός νέου χορού, σε συνέχεια της δημοτικής μας παράδοσης (τσάμικος, καλαματιανός, συρτός κλπ.) σε σύγχρονη εκδοχή με τη βοήθεια τόσο των βημάτων όσο και των κοστουμιών. Δηλαδή πρόκειται για τη δημιουργία μιας νέας ενότητας από την ταυτόχρονη πνευματική γένεση των στοιχείων του μέλους και του ρυθμού, που ανήκουν στο σήμερα και στο χθες, καθώς αναπτύχθηκαν στην ίδια μήτρα.

Το ότι επέλεξα ως βασικό όργανο το μπουζούκι, δείχνει ότι βρίσκομαι στον ευρύτερο χώρο της λαϊκής μας μουσικής. Το ίδιο και οι χορευτικοί ρυθμοί δείχνουν ότι είμαι στη συνέχεια της δημοτικής μουσικής.

Αυτός με λίγα λόγια είναι ο κόσμος στον οποίο στήριξα τον Ιδεολογικό χαρακτήρα του Έργου και του Μηνύματος που στέλνω προ παντός στους Έλληνες της Εποχής των Μνημονίων.

Για όσους έτυχε να γνωρίζουν την μεγάλη αγωνία μου για το παρόν και το μέλλον της πατρίδας μας που αντανακλά το τραγικό στοιχείο που εκπέμπουν οι Έλληνες την Εποχή των Μνημονίων, θα φανεί ασφαλώς παράδοξο το γεγονός ότι με τον Διόνυσο θέλησα να εκπέμψω μέσω της Τέχνης μου Μήνυμα Αισιοδοξίας. Ποιος μου δίνει το δικαίωμα να σαλπίσω σ’ αυτές τις δραματικές στιγμές Μήνυμα Αισιοδοξίας; Πού βασίζομαι για μια στροφή 180 μοιρών; Η δύναμη της ΜΟΥΣΙΚΗΣ, της ΠΟΙΗΣΗΣ και του ΧΟΡΟΥ.

Ο Διόνυσος παίζει εδώ έναν παράλογο ρόλο.. Στα Δεκεμβριανά προσπάθησε να σταματήσει τη σφαγή, όμως τον σκότωσαν και τον έθαψαν στην Πνύκα. Αλλά όταν σκοτώνεις έναν Θεό, η τιμωρία που σε περιμένει είναι μεγάλη. Σκληρή και Διαρκής. Είναι Εμφύλιος, είναι Δικτατορία, είναι Διαπλοκή, είναι Μνημόνια. Την Εποχή της Διαπλοκής, για μια στιγμή τον ξέθαψαν, για να τον δικάσουν και να τον τσιμεντώσουν! Τώρα είναι ξανά ανάμεσά μας. Στην παράσταση εμφανίζεται πολλαπλασιασμένος σε χορευτές με κοστούμια της Κρήτης και του Πόντου. Ας την πούμε Ομάδα Α. Και με τον δικό τους τρόπο σχολιάζουν, καυτηριάζουν, ειρωνεύονται, θρηνούν την ελληνική πραγματικότητα της δεκαετίας του 1980, γιατί τότε έγινε η μουσική σύνθεση του Διόνυσου.

Την απάντηση του Λαού την δίνουν τα Πικροσάββατα και το Ασίκικο Πουλάκη. Είναι οι Ομάδες Β και Γ, με χορευτές και χορεύτριες που «σχολιάζουν» εναλλάξ τις απόψεις του Διονύσου.

Στο σημείο αυτό του διαλόγου της Α με τη Β και της Α με την Γ Ομάδα, μού αποκαλύφθηκε ένα μεγάλο μυστικό. Το μυστικό της βαθύτατης Αισιοδοξίας, που βρίσκεται στον πυρήνα του κάθε Έλληνα και που τον κρατά ζωντανό και όρθιο τόσους αιώνες.

Οι Ομάδες Β και Γ είναι ο καθημερινός και ταυτόχρονα ο διαχρονικός Έλληνας με τη δική του μελωδία να τον κρατά όρθιο, ευθυτενή, περήφανο και ευτυχή, γιατί ευλογήθηκε να ζει μέσα σε μια τέτοια χώρα, ενώ με τους πότε περίτεχνους και πότε ατσάλινους χορευτικούς βηματισμούς, τους δικούς του χορούς, πηγαίνει μπροστά και όλο πιο ψηλά.

Με λίγα λόγια πιστεύω ότι γίνεσαι αισιόδοξος, όταν μπορέσεις να ξεφύγεις από τις θανατηφόρες μικρότητες μιας καθημερινότητας που σου επιβάλλεται άνωθεν και έξωθεν και να φτάσεις στον πυρήνα του εαυτού σου, όπου σε περιμένει ο Διόνυσος με τους μελωδούς, τους ζωγράφους, τους ποιητές, τους μουσικούς και τους χορευτές, που είναι ο ίδιος ο εαυτός σου. Ο Ελεύθερος!

Αθήνα,  Μάιος 2014

Μίκης Θεοδωράκης

daisy_medium

 Το περιοδικό και οι εκδόσεις Μετρονόμος σας προσκαλούν
στην παρουσίαση του βιβλίου της Gail Holst
 
Mίκης Θεοδωράκης
Μύθος και πολιτική στη σύγχρονη ελληνική μουσική
 
την Κυριακή 22 Ιουνίου στις 8:30 μ.μ.
στο Μusic Restaurant Bar  Malvazia
(Αγαθημέρου 1 και Πειραιώς 134, δίπλα στο Μουσείο Μπενάκη)
 
Για τον βιβλίο θα μιλήσουν
ο Γιώργος Μονεμβασίτης, κριτικός και ιστορικός μουσικής
και ο Αλέξης Βάκης, συνθέτης

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Ο Μίκης Θεοδωράκης παρουσιάζει τον "Επιβάτη" και το "Ραντάρ" του 2014

με τη Φωτεινή Δάρρα

Στίχοι: Κώστας Τριπολίτης

Ένα από τα βασικότερα στοιχεία στα ποιητικά κείμενα των κύκλων «Επιβάτης» και «Ραντάρ» του Κώστα Τριπολίτη είναι ο εκρηκτικός τους χαρακτήρας. Το στοιχείο αυτό, της έκρηξης, έλειψε και από τις δύο ταυτόχρονες εκτελέσεις τους στην αρχή της δεκαετίας του ‘80, για διάφορους λόγους.

Εκείνο που κατά τη γνώμη μου βάραινε πιο πολύ, ήταν τα ηχητικά όρια της Λαϊκής Ορχήστρας και γι’ αυτό όσοι τραγουδιστές της έντεχνης λαϊκής μουσικής θέλησαν να τα ξεπεράσουν, κατέφυγαν στον ήχο της αμερικάνικης μουσικής και ιδιαίτερα στον ήχο του Χαίντριξ, του κορυφαίου εκπροσώπου αυτής της Σχολής. Το αποτέλεσμα ήταν το περίβλημα (ο αμερικάνικος ήχος) να κυριαρχήσει επί της ουσίας που ήταν ο ελληνικός στίχος και έτσι το κίνημα αυτό να καταταγεί στην ροκ μουσική και να αγκαλιαστεί από την ελληνική νεολαία που διψούσε για εκρηκτικές ηχητικές καταστάσεις.

 Ήταν όμως επόμενο με τον ξένο ήχο να χαθεί και η ελληνικότητα του τραγουδιού και από την άλλη πλευρά, την πλευρά του ήχου της ελληνικής λαϊκής ορχήστρας, να μην ικανοποιούνται πια οι νέες ηχητικές κατακτήσεις, οπότε το ευρύ κοινό και κυρίως η νεολαία στράφηκαν προς τα έργα με τον γνήσιο δικό τους ήχο, δηλαδή τα αμερικάνικα.

Ποιος όμως δίνει τον δικό του ήχο σ’ ένα τραγούδι; Βασικά η ενορχήστρωση. Την έκρηξη την πραγματοποιούν η ορχήστρα και ο τραγουδιστής. Αυτές είναι οι σκέψεις που με οδήγησαν στην αναθεώρηση της ενορχήστρωσης και της τραγουδιστικής ερμηνείας αυτών των δύο έργων, δεδομένου ότι ο χρόνος βοήθησε να ξαναγίνουν επίκαιρα τα κείμενα και η μουσική.

Έτσι για την μελωδική ερμηνεία επέλεξα την Φωτεινή Δάρρα, που από καιρό πίστευα ότι τόσο φωνητικά όσο και ερμηνευτικά ανταποκρινόταν απόλυτα στις νέες αντιλήψεις μου για τη μορφή της νέας ερμηνείας, ενώ για την ορχήστρα, αντί για την χρήση των μουσικών οργάνων της ροκ, αποφάσισα ότι η Λαϊκή μου Ορχήστρα είναι ικανή να στηρίξει την απαιτούμενη ηχητική έκρηξη, φτάνει να προσαρμοστεί το κάθε όργανο και ο κάθε μουσικός στην αναγκαιότητα της ριζικής αλλαγής ως προς το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.

Όλα ήταν θέματα αντίληψης και σκληρών δοκιμών. Πρώτη η Φωτεινή Δάρρα ανταποκρίθηκε απόλυτα στη νέα αντίληψη ύστερα από πολλές κοπιώδεις, όμως τελικά ευχάριστες προσπάθειες. Όσο για την ορχήστρα, με τη συμπαράσταση του Γιάννη Μπελώνη, ασχοληθήκαμε σχολαστικά με την υλοποίηση των αλλαγών που θα έκαναν τη Λαϊκή Ορχήστρα -χωρίς να χάσει τον χαρακτήρα της- να γίνει ικανή να προκαλεί την απαραίτητη ηχητική έκρηξη που θα βοηθούσε την ανάδειξη των κειμένων που αποκαλύπτουν δραματικά την τραγωδία του ελληνικού λαού στην πλέον σκληρή της μορφή: Όταν δηλαδή δόλιες δυνάμεις προσπαθούν να τον μεταβάλουν σε Επιβάτη μέσα στην ίδια του τη χώρα.

Μίκης Θεοδωράκης

Πρόκειται για την πρώτη δισκογραφική συνεργασία της Φωτεινής Δάρρα με τη Λαϊκή Ορχήστρα “Μίκης Θεοδωράκης”, που έχει δημιουργήσει ο ίδιος ο συνθέτης. Η ερμηνεύτρια και οι μουσικοί υπηρετούν και εκφράζουν απολύτως το ύφος και το ήθος της μουσικής του μεγάλου Μίκη Θεοδωράκη.

Η καλλιτεχνική διεύθυνση της ορχήστρας ανήκει στην Μαργαρίτα-Ασπασία Θεοδωράκη.

Την ενορχήστρωση, τις πρόβες και τη διεύθυνση της ορχήστρας πραγματοποίησε ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης.

Δείτε εδώ το επίσημο video clip του δίσκου "Ο Επιβάτης", συνεργασία Φωτεινής Δάρρα και Μίκη Θεοδωράκη.

Search