Πρόσκληση σε προβολή ταινίας Δευτέρα 11 Ιανουαρίου

«Μίκης Θεοδωράκης: Το Χρώμα της Ελευθερίας» - Ιχνογραφώντας τα νεανικά χρόνια του συνθέτη 1925 – 1950

Οδύσσεια της ζωής του μεγάλου έλληνα συνθέτη. Με άξονα μία διήγηση που ξετυλίχθηκε σε οκτώ μήνες σχεδόν καθημερινής εξομολόγησης και μ’ έναν λόγο χειμαρρώδη, σχηματίζει εικόνες, καταγράφει συναισθήματα και ελευθερώνει στοχασμούς.

Ο Μίκης, μόνος απέναντι στην κάμερα, ταξιδεύει τον θεατή στον χρόνο, το πάθος, τον αγώνα, τα οράματα, τη μουσική και τον πολιτισμό. Ο ένθερμος και ορμητικός λόγος του δομείται σε γραφή που συνδυάζει την επιλογή των κορυφαίων στιγμών της διήγησής του με εικόνες που καταγράφουν τους χώρους όπου έζησε και εμπνεύσθηκε στα χρόνια της νιότης του (και καθόρισαν τη μετέπειτα προσωπικότητά του), και δραματοποιημένες σκηνές που στηρίζονται σε δικές του περιγραφές.

Από τη γέννησή του το 1925, η ταινία ταξιδεύει τον θεατή στην Ελλάδα του μεσοπολέμου, αφουγκράζεται τον Μίκη να πολεμά τον κατακτητή την περίοδο της Κατοχής και τον συναντά στους τόπους εξορίας και βασανισμού του μέχρι το 1950, που ελεύθερος για πρώτη φορά μετά από χρόνια, είναι σε θέση να κάνει τις μνήμες του μουσική.

Η ταινία προβάλλεται τη Δευτέρα 11 Ιανουαρίου στον κινηματογράφο «Φιλίπ», Θήρας 11, Πλατεία Αμερικής, ώρα 20:00.

«Με λόγο, δράση και μουσική», Μίκης Θεοδωράκης.
της Μαίρης Οικονομίδου

Νοιώθω την ανάγκη να σταθώ σήμερα δίπλα σ΄ έναν γενναίο που μας τίμησε, τον Μίκη Θεοδωράκη. Μιάς που σαν λαός, όλοι μαζί κι ο καθένας ξεχωριστά, του έχουμε πολλές υποχρεώσεις.
Για άλλη μια φορά καλείται μόνος του «να βγάλει τα κάστανα απ΄ τη φωτιά», «να βγάλει το φίδι απ΄ τη τρύπα».
Αϊ Γιώργης μαζί κι Αρχάγγελος Μιχαήλ, ο Μίκης αστραφτερό σπαθί μες το μεσημέρι.

Γύρω μας «ο φόβος φυλάει τα έρμα», ενός πνευματικού κατεστημένου μιας, εξουσίας δυνατής, άγνωστης στους πολλούς που έχει βαλθεί να αναθεωρήσει το «παλιό».
Όλοι υποβάλλουν τα σέβη τους, πολλοί υποκλίνονται βαθιά, κάποιοι τρέμουν ελαφρώς, κάποιοι άλλοι σφυρίζουν αδιάφορα και κανείς δεν αντιδρά.
Όλοι κοιτάζουν χαμηλά, για κάποιο δικό τους ο καθένας, ανομολόγητο λόγο. Κι έτσι κοιτώντας τόσο χαμηλά, δεν βλέπουν τον ουρανομήκη μας.

Θα δούμε τον Μίκη Θεοδωράκη εάν κοιτάξουμε ψηλά, δικαιώνοντας την ετυμολογία της ανθρώπινης υπόστασής μας.
Άνω - θρώσκω : κοιτάζω ψηλά, προσπαθώ για το καλύτερο.
Κρατώντας ο καθένας για τον εαυτό του το δικαίωμα διαφωνίας ως προς τα σημεία, δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει μαζί του στο αυτονόητο, που δυστυχώς στις μέρες μας δοκιμάζεται.
Στην ανάγκη να υπερασπιστεί μια πατρίδα προδομένη, ταπεινωμένη, κι έναν λαό – φάντασμα του εαυτού του.
Ο Μίκης Θεοδωράκης επικαλείται διαρκώς αυτήν την πατρίδα – παρ΄ όλο που τον πληγώνει – για να μπορέσει να την κατοικήσει.

Έχει κερδίσει «με λόγο, με δράση και μουσική» ακόμη και πολεμώντας το δικαίωμα να σκέπτεται, να συνδιαλέγεται και να ενεργεί ελεύθερα, όχι μόνο για τον εαυτό του, αλλά και για τους άλλους.

Θα έρθει η στιγμή – όπως άλλωστε έχει συμβεί στο παρελθόν – για όσους από τους φίλους * δεν το αντιλαμβάνονται σήμερα, να κατανοήσουν τη στάση και να δικαιώσουν την ευθυκρισία και το αλάνθαστο περί δικαίου αίσθημα του Μίκη μας.
Ελπίζω όχι πολύ αργά!

Σκέφτομαι, επίσης, πως οι εκδηλώσεις τιμής στο πρόσωπο του από την ανώτερη ηγεσία του τόπου, δεν μπορεί παρά να είναι έπαινος τιμής στο σύνολο των ιδεών και της φιλοσοφίας του.
Μια αναγνώριση πως η εποχή – της νεότητας των ιδεών – που εκπροσωπεί, είναι αναγκαία σήμερα περισσότερο από ποτέ.

* η λέξη «φίλος» μαζί με τις λέξεις «σύντροφος», «συναγωνιστής», απαγορευόντουσαν στην Μακρόνησο ως κομμουνιστικές προσφωνήσεις.

Εάν αυτό αληθεύει, τότε γιατί κάποιοι προσπαθούν ακόμη και σήμερα να φιμώσουν την ελεύθερη φωνή του; 
Να φυλακίσουν τις ιδέες του;
Να αποσιωπήσουν τις απόψεις του;
Να σκιάσουν την προσωπικότητά του;
Γιατί θέλουν να τον αλλάξουν;
Να τον φέρουν στα δικά τους μέτρα και σταθμά;

Θα πρέπει να καταλάβουν πως ματαιοπονούν.
Έστω κι αν όλα γύρω μας αλλάζουν δραματικά, ο Μίκης θα παραμείνει πεισματικά ίδιος.
Θα κρατήσει τα χαρακτηριστικά του αναλλοίωτα σαν όλα τα ευγενή μέταλλα. 
Θα μείνει ως το τέλος ένας ελεύθερος άνθρωπος.

Θέλω, λοιπόν, να προτείνω κάτι απλό και εύκολο, στους ειδικούς και επαΐοντες, βέβαιη πως το έχουν ήδη σκεφτεί και το επεξεργάζονται.
Να βάλουμε ένα χεράκι όλοι μας και ν΄ αλλάξουμε τα κακώς ΚΕΙΜΕΝΑ.

Απ΄ τις εκδηλώσεις προς τιμήν του, στις αίθουσες και τα μέγαρα πολιτισμού, να εισάγουμε τη μουσική του, την ιστορία και τα βιβλία του στα σχολεία και τα πανεπιστήμια της χώρας.
Γιατί, όπως μας είπε ο Νέλσον Μαντέλα: «όποιος λαός δεν ξέρει την ιστορία του θα κάνει ξανά τα ίδια λάθη».
Ένας λαός χωρίς ιστορική συνείδηση και μνήμη, είναι ένας αδύναμος λαός.
Κάτι τέτοιο, φαντάζομαι, δεν το θέλει κανείς.

Ίσως λοιπόν η καλύτερη συνεισφορά στο Νέο, για να παραμείνει Νέο και όχι στο κατεστημένο με τον μανδύα του νεωτερίστικου  και του «μοντέρνου», είναι να παραμείνουμε πιστοί στα όνειρά μας.
Ένα όνειρο παραμένει Νέο, όσο δεν ματαιώνεται, δεν ακυρώνεται και δεν ξεπερνιέται από ένα άλλο καινούργιο.
Όσο αυτό το όνειρο κάνει τους ανθρώπους να χαμογελούν.

Έτσι λοιπόν μέχρι να βρεθούν  άλλες λέξεις που θα αντικαταστήσουν στις καρδιές μας τις λέξεις : πατρίδα, Ελλάδα, ελευθερία, εμείς θα συγκινούμαστε, θα ερωτευόμαστε, θα βρίζουμε, θα ελπίζουμε και θα πολεμάμε σαν Έλληνες * για την πατρίδα μας.
Θα έχουμε ανάγκη να βλέπουμε και να ακούμε τον Μίκη – όπως τότε στα σκοτάδια της γερμανικής κατοχής στην Τρίπολη – νεαρό συνθέτη να τραγουδάει φλεγόμενος :
«μες στην καρδιά μου 
κλείνω την Ελλάδα περήφανος… για κείνη πολεμώ…»

* «Έλληνες καλούνται οι της ημετέρας παιδείας μετέχοντες» Ισοκράτης.

Υ.Γ. Κι αυτοί που ανεμοδαρμένοι βρίσκουν καταφύγιο σ΄ αυτόν τον όμορφο τόπο και τον αγαπούν.

Μαίρη Οικονομίδου  
Γενάρης 2010